Silnik jednofazowy, a trójfazowy – różnice

silniki elektryczne jednofazowe

Silniki elektryczne są powszechnie wykorzystywane, zarówno w zastosowaniach domowych, jak również przemysłowych. O ile w domach najczęściej korzysta się z urządzeń o niewielkiej mocy, to przemysł wymaga znacznie większej różnorodności. Najczęściej stosowane są dwa rodzaje silników elektrycznych, to znaczy zasilane z jednej i z trzech faz. Warto zatem wiedzieć, jak odróżnić silnik jednofazowy od trójfazowego, i jakie są między nimi podstawowe różnice. Z pewnością ułatwi to wybór odpowiedniego urządzenia i pozwoli optymalnie dobrać jego parametry.

Zasilanie i układ uzwojeń

Nawet osoby mające mało do czynienia z elektryką z pewnością zauważą podstawową różnicę pomiędzy tymi dwoma typami silników, jaką jest liczba faz. Silniki elektryczne jednofazowe można stosować w każdym rodzaju sieci, gdyż do swojego zasilania wymagają tylko jednej fazy. Zupełnie inaczej jest w przypadku silników trójfazowych – tu niezbędne będzie posiadanie tak zwanej siły, nie można takiego urządzenia podłączyć do zwykłego kontaktu. Różnice w sposobie zasilania wynikają przede wszystkim z konstrukcji samych urządzeń. Silniki jednofazowe posiadają tylko jedno uzwojenie robocze, i do niego właśnie podpina się napięcie. W przypadku silników trójfazowych takich uzwojeń jest najczęściej trzy, i w zależności od warunków pracy można je łączyć na dwa sposoby, czyli w gwiazdę lub w trójkąt. Robi się to przez odpowiednie połączenie uzwojeń i przyłożenie do ich końców napięć pochodzących z trzech różnych faz.

silniki elektryczne jednofazowe

Moc maksymalna i sprawność

Jeśli chodzi o kolejne silnik jednofazowy a trójfazowy różnice, to należy też wymienić zakres pracy tych urządzeń. Zasilanie przy pomocy jednej fazy niesie ze sobą wiele ograniczeń, dlatego też silniki tego typu używane są wyłącznie do zasilania niewielkich sprzętów. Najczęściej ich moc znamionowa nie przekracza 2kW, co w oczywisty sposób determinuje możliwości ich wykorzystania. W przypadku silników trójfazowych nie ma takiego ograniczenia – zakres ich mocy jest znacznie szerszy. Dlatego też świetnie się one sprawdzają w zastosowaniach typowo przemysłowych, do zasilania większych maszyn czy urządzeń. Następny parametr, który niekiedy także ma spore znaczenie, to sprawność. Tu także przewagę mają silniki trójfazowe, które są sprawniejsze od jednofazowych od kilku do nawet kilkunastu procent.

Rozruch

Porównując silnik elektryczny jednofazowy a trójfazowy trzeba także wspomnieć o momencie rozruchowym. Parametr ten ma szczególne znaczenie przy starcie urządzenia, gdy w czasie jego rozpędzania trzeba pokonać duże opory. Tu zdecydowaną przewagę także mają silniki zasilane trzema fazami, ich moment rozruchowy jest znacznie większy przy takiej samej mocy nominalnej. Przy silnikach jednofazowych w celu zwiększenia momentu producenci często stosują dodatkowe kondensatory, jednak takie rozwiązanie i tak nie dorównuje silnikom trójfazowym. Dodatkowo te ostatnie, dzięki możliwości zmiany konfiguracji uzwojeń, pozwalają na dwuetapowy start. Na początku, w celu ograniczenia prądów udarowych, uzwojenia są ustawiane w gwiazdę. Po rozpędzeniu urządzenia do odpowiedniej prędkości przełącza się układ uzwojeń w trójkąt, i w takiej formie zostawia na czas pracy.